Trong các bữa ăn hàng ngày chúng ta thường hay sử dụng lá mơ ăn kèm để giúp các món ăn ngon miệng hơn. Mặt khác, những thành phần dinh dưỡng có trong loại cây này sẽ giúp cơ thể người dùng ngăn ngừa chống lại một số bệnh khá tốt. Những thông tin chi tiết về lá mơ sẽ được chúng tôi chia sẻ đến bạn ngay sau đây.
Thông tin sơ lược về cây lá mơ
Lá mơ hay còn được gọi là: mơ tròn, dây mơ lông, mơ tam thể, mơ leo, lá thúi địch … thuộc họ cà phê và có tên khoa học là Paederia tomentosa. Trước khi đến với công dụng cùng các bài thuốc chữa bệnh từ loại lá này, hãy cùng tìm hiểu đôi chút thông tin về đặc điểm hình thái và phân bố của chúng nhé.
Phân bố của cây lá mơ
Ở rất nhiều nước trên thế giới, cây lá mơ được trồng và sử dụng khá phổ biến. Đặc biệt tại Việt Nam, Malaysia, Ấn Độ là một trong những nước sử dụng nhiều nhất.
Tại nước ta, cây lá mơ được trồng tại khắp các tỉnh thành để lấy lá làm dược liệu hay thực phẩm. Hiện tại, có 5 loại lá cây mơ được phát hiện tại Việt Nam và chủ yếu là mơ lông. Người dùng cũng có thể tìm chúng tại các bờ bụi, bờ vườn – nơi mà cây thường mọc và phát triển.
Đặc điểm hình thái nhận biết
Cây lá mơ có đặc điểm hình thái khá dễ nhận biết, cây thuộc dạng thân leo và khá thích hợp phát triển đối với điều kiện thời tiết khí hậu nước ta. Khi chúng ta vỏ nát thân cây thường sẽ thấy xuất hiện mùi thối khá khó chịu.
Lá cây có hình trứng, một đầu nhọn, mọc đối xứng. Phía mặt trên lá cây có màu xanh, phía dưới có màu tím nhạt, phía giữa của lá có 1 đường gân to nổi rõ và toàn bộ lá được bao phủ bởi lớp lông mịn.
Hoa thường có hình dạng loa kèn, mọc trên ngọn hay thành nhiều chùm tại vị trí nách lá. Hoa lá mơ màu trắng, gồm 6 cánh, giữa hoa màu tím nhạt.
Quả mơ dẹt, hơi tròn bao bọc bởi lớp vỏ màu vàng phía bên ngoài. Trong quả có hạt gồm 2 nhân hình dẹt, cánh màu nâu sậm.
Thu hái, sơ chế và bảo quản lá mơ
Lá mơ được coi là bộ phận được sử dụng nhiều nhất, một số trường hợp người dùng cũng lấy rễ hay thân để áp dụng chế bài thuốc chữa bệnh. Thông thường thời gian thu hoạch lá cây mơ vào tất cả các mùa trong năm. Người dùng có thể sử dụng lá ngay khi còn tươi hay đã khô (thân, rễ cũng có thể đem sơ chế phơi khô và dùng dần).
Để có thể bảo quản lá mơ được lâu, người dùng nên đựng trong túi ly nông hay hũ sành, đất và đậy kín lại. Sau đó, đặt các hũm túi này tại vị trí thoáng mát bởi lá cây mơ sau phơi khô rất dễ ẩm mốc.
Thành phần hóa học trong cây lá mơ
Theo các chuyên gia nghiên cứu dinh dưỡng thực vật cho biết, trong lá cây mơ có chứa hàm lượng dinh dưỡng các chất rất hữu ích đối với cơ thể con người, đặc biệt là tinh dầu.
Tinh dầu trong lá mơ bao gồm các thành phần: Alcaloid, bisulfur carbon, paederinae, dimethyl disulfide sunfur và scandoside. Ngoài ra, trong loại lá này còn có chứa hợp chất methyl mercaptan – một trong những hoạt chất chính gây nên mùi thối đặc trưng của chúng.
Trong lá mơ còn có chứa hàm lượng Vitamin C và caroten khá cao cùng các protein chứa axit amin quan trọng như: histidine, lysine, tyrosine, threonine, tryptophan, cysteine, valine, phenylalanine và methionine.
Một số tác dụng và bài thuốc chữa bệnh từ lá mơ
Do lá mơ được đánh giá có tính mát, vị hơi đắng cùng nhiều thành phần dinh dưỡng quan trọng. Người dân thường sử dụng chúng ngoài làm rau gia vị ăn kèm các món ăn thì còn điều chế các bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ loại lá cây này. Một số bài thuốc chữa bệnh phổ biến và áp dụng hiệu quả từ lá mơ bạn có thể tham khảo bao gồm:
Hỗ trợ điều trị các chứng bệnh liên quan đến tiêu hóa
Các bệnh về hệ tiêu hóa chúng ta thường gặp như đầy bụng, khó tiêu, đau dạ dày, hội chứng ruột kích thích, tiêu chảy do nóng … người bệnh đều có thể sử dụng bài thuốc từ lá mơ hỗ trợ điều trị hiệu quả. Cụ thể bài thuốc đối với từng bệnh như sau:
Đối với bệnh đau dạ dày
Sử dụng 2-3 lá mơ lông, sau đó rửa sạch, giã nát rồi vắt lấy nước uống. Liệu trình sử dụng khoảng 1-2 tuần bạn sẽ thấy tác dụng của bài thuốc này đem đến.
Đối với chứng ruột bị kích thích (đi ngoài nhiều lần)
Lấy lá cây mơ khoảng 50-100 gram rồi rửa sạch, thái nhỏ. Tiếp tục dùng gừng tươi khoảng 10 gram giã nát, chắt lấy nước cốt. Sử dụng nước gừng này trộn với lá mơ + 1 lòng đỏ trứng gà. Cuối cùng đem hấp chín rồi ăn khi còn nóng.
Hỗ trợ điều trị đầy hơi, khó tiêu
Nước sắc lá mơ sẽ giúp giảm đau bụng, trị chứng đầy hơi nhanh chóng,. Ngoài ra nó còn đem đến cảm giác thèm ăn và thanh lọc cơ thể rất tốt. Tiến hành lấy 15-50 gram lá mơ còn tươi, đun sôi cùng khoảng 600ml nước, chắt lấy nước cốt. Bổ sung thêm nước ép hoa quả rồi sử dụng hỗn hợp này uống ngày 1 lần.
Chữa chứng tiêu chảy do nóng
Cách làm như sau: Lấy 16gr lá mơ tươi, nụ sim 8 gram rồi sắc cùng khoảng 600ml nước cho tới khi còn 1/3 nước thì dừng lại. Sử dụng ngày uống 2 lần sáng và tối sẽ cho hiệu quả tốt.
Hỗ trợ điều trị bệnh kiết lỵ
Với việc sử dụng lá mơ trong hỗ trợ điều trị bệnh kiết lỵ, người dùng có thể thực hiện qua một số bài thuốc sau đây:
+ Cách 1: Sử dụng lá mơ rửa sạch, thái nhỏ, cho thêm 1 lòng đỏ trứng gà rồi khoắng đều. Tiếp tục lấy lá chuối bọc lại rồi đem hấp cách thủy (bạn cũng có thể nướng). Liệu trình sử dụng 2-3 ngày và chia 2-3 lần/ ngày.
Có nhiều cách sử dụng lá mơ để hỗ trợ điều trị chứng bệnh kiết lỵ
+ Cách 2: Dùng 1 nắm lá mơ + 1 nắm lá cây phèn đen. Đem rửa sạch hỗn hợp 2 loại rau này rồi giã nhuyễn, chắt lấy nước uống ngày 2-3 lần.
+ Cách 3: Lấy lá mơ 20gr; lá trâu cổ 20gr; lá lốt 10gr; nụ sim 10gr. Tất cả các loại lá trên đem rửa sạch, thêm 700ml nước rồi sắc cho đến khi còn khoảng 200ml. Liệu trình uống 2 lần/ ngày với lượng nước sắc từ nguyên liệu như trên.
+ Cách 4: Sử dụng lá mơ 30gr; rau sam 20gr; cỏ sữa 25gr; thổ phục linh 5gr; bạch thược 5gr; hạt cau khô 10gr; vỏ măng cụt 10gr. Tất cả đem sắc với 700ml nước đến khi còn lại 200ml nước thì dừng lại. Sử dụng uống ngày 1 lần đều đặn là tốt nhất.
Sử dụng điều trị chứng viêm tai giữa cho trẻ nhỏ
Khi trẻ nhỏ nhà bạn gặp vấn đề viêm tai giữa, chúng ta có thể sử dụng lá cây mơ để khắc phục bệnh này.
Cách làm như sau: Hơ lá mơ trên bếp lửa cho nóng lên sau đó vò nát rồi nhét vào tai của trẻ. Lá cây này sẽ có tác dụng hút các chất mủ có ở trong tai trẻ ra và giúp khỏi bệnh nhanh chóng. Chú ý để lá mơ trong tai trẻ qua đêm.
Điều trị bệnh ho gà
Lá mơ còn được biết đến với công dụng chữa bệnh ho gà hiệu quả cùng bài thuốc khá đơn giản.
Nguyên liệu gồm: Lá mơ lông 150gr; bách bộ 250gr; cỏ mần trầu 250gr; rễ chanh 250gr; cỏ nhọ nồi 250gr; cam thảo 150gr; rau má 250gr; gừng tươi thái lát 50gr; trần bì 100gr và đường trắng.
Cách làm: Lấy tất cả các loại nguyên liệu trên cho vào trong 6 lít nước, đun sôi đến khi còn khoảng 1 lít nước thì dừng lại, chia thành 3 lần uống đều đặn mỗi ngày (mỗi ngày 1 thang).
Tốt cho sức khỏe mẹ bầu
Các mẹ bầu có thể sử dụng lá cây mơ lông để làm món ăn chống ngán hiệu quả. Sử dụng lá này thái nhỏ trộn cùng trứng gà sau đó hấp cách thủy hay rán để ăn đều được.
Tác dụng điều trị một số bệnh khác
Ngoài những công dụng chính như trên thì lá cây mơ lông còn giúp hỗ trợ điều trị một số bệnh như: amip, tẩy giun, trị mụn ghẻ, kích thích tạo sữa, chống co giật hay chữa cảm lạnh rất hiệu quả.
Một số lưu ý quan trọng khi sử dụng lá mơ
Để tránh một số tác dụng phụ không đáng có trong khi sử dụng lá cây mơ lông để ăn hay chế thuốc chữa bệnh. Người dùng cần lưu ý một số vấn đề cơ bản sau:
+ Lựa chọn nguyên liệu đảm bảo, không nhiễm chất bảo vệ thực vật, rửa sạch, đun qua nước sôi nếu như dùng sắc nước uống. Tốt nhất bạn nên mua tại các siêu thị hay cửa hàng lớn uy tín hoặc trồng ngay tại vườn nhà mình.
+ Khi dùng làm nguyên liệu chế thuốc chữa bệnh người dùng cần nhờ sự tư vấn của bác sĩ đối với từng trường hợp bệnh cụ thể. Điều này sẽ giúp cho phác đồ điều trị trở nên hiệu quả và an toàn nhất.
+ Trong lá mơ được đánh giá có chứa hoạt chất có thể phân huỷ protein nhanh chóng. Chính vì thế, nếu bạn muốn dùng ăn kèm với một số món ăn nhiều đạm như gỏi, thịt chó sẽ rất phù hợp. Lá mơ sẽ giúp giảm cảm giác khó tiêu, đầy bụng.
Qua bài viết trên chắc hẳn bạn đọc đã biết thêm được một loại cây thực phẩm có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe ngay tại vườn nhà mình. Với lá mơ, bạn hoàn toàn có thể trồng và sử dụng, chế biến bài thuốc khá dễ dàng. Chúc các bạn sẽ áp dụng hiệu quả để giúp tăng cường sức khỏe cho bản thân và mọi người trong gia đình mình nhé. Chúng tôi là đơn vị cung cấp rau củ quả giá sỉ uy tín tại TPHCM.
Xin cảm ơn!
Nguyễn Trường Thành –
Tôi rất hay dùng thuố nam thay cho tân dược, lá mơ là một trong số đó.